Podstawą przypisania odpowiedzialności jest ich klasyfikacja.
Standardy sugerują następujący podział:
Niewytłumaczalne, niekompensowalne (eng. Non excusable, non compensable) – opóźnienia za które ponosisz odpowiedzialność, np. opóźnione przekazanie dokumentacji, zaniedbania w planowaniu, zaniedbania w organizowaniu dostaw czy niewystarczający potencjał na budowie.
Wytłumaczalne, niekompensowalne – są to zwykle zdarzenia niezależne od obu stron. Są opóźnienia, za które nie należy się rekompensata, a koszty pozostają tam gdzie powstały. Siła wyższa? Porozumienie między stronami? Umyślne spowolnienie prac w odpowiedzi na równoległe opóźnienia? Zwykle musisz je zaakceptować.
Wytłumaczalne, kompensowalne – to opóźnienia i straty, w których zawiniła druga strona. Może to być jej zaniedbanie czy zmaterializowane ryzyko. FIDIC, w praktyce dzieli te opóźnienia na dwie, a nawet trzy grupy (i) te, za które przysługuje zwrot kosztów np. prace archeologiczne czy nieprzewidziane warunki gruntowe, (ii) te, za które przysługuje zwrot kosztów plus zysk np. błędy w dokumentacji projektowej. Trzecią (iii), rzadziej spotykaną grupą są celowe działania jednej ze stron lub rażące zaniedbania (fraud, gross negligence, deliberate default, reckless misconduct, wilfull misconduct). W pierwszych dwóch grupach występują ograniczenia w odszkodowaniach np. do 20% wartości kontraktu, czy wyłącznie do wysokości szkód bezpośrednich (nie mylić z kosztami bezpośrednimi!). Jeżeli natomiast zdarzenie polega na celowym działaniu jednej ze stron, druga może domagać się pełnej rekompensaty.
Analiza opóźnień to w pierwszej kolejności wskazanie i opisanie wpływu (związku przyczynowo-skutkowego) poszczególnych zdarzeń, na wywołane przez nie opóźnienia.
Chciałbyś uznać, że skoro zdarzenie trwało kilka miesięcy, to wpływ na opóźnienie jest równie długi – uwaga, zdarza się tak tylko w przypadku ścieżki krytycznej.
Krok drugi - w czym tkwi sekret?
Finalnie, różnie klasyfikowane zdarzenia występują w tym samym czasie, często w jakimś stopniu pokrywają się. Drugim krokiem analizy jest ocena które z opóźnień i w którym okresie okazały się decydujące.
W analizie wykazuje się jaki wpływ na opóźnienie miały poszczególne zdarzenia i jaka część finalnego opóźnienia podlega rekompensacie, a która uprawnia wyłącznie do uniknięcia kar.
Profesjonalizm
Ważne jest aby roszczenie opierało się na profesjonalnej ocenie, w przeciwieństwie do tzw. opinii. Profesjonalna ocena jest sporządzona przez (i) osobę o odpowiednich kwalifikacjach, (ii) z użyciem międzynarodowo rozpoznanych metod, (iii) na podstawie faktów.
Comments